የሙሴ በረከቶች እና እርግማኖች በዘዳግም ውስጥ
ሙሴ የኖረው ከ፫ ሺ ፭፻ ዓመታት በፊት ሲሆን የመጀመሪያዎቹን አምስት የመጽሐፍ ቅዱስ መጻሕፍት ጽፏል – ቡይኟንታቱክ ወይም ቶራ በመባል ይታወቃል ። . ዘዳግም የተባለው አምስተኛው መጽሃፉ ከመሞቱ በፊት የተነገሩትን የመጨረሻ አዋጆች ይዟል። እነዚህ ለእስራኤላውያን – ለአይሁዶች የእርሱ በረከቶች ነበሩ, ግን ደግሞ እርግማኖቹ ናቸው. ሙሴ እነዚህ በረከቶችና እርግማኖች ታሪክን እንደሚቀርጹና በአይሁዶች ብቻ ሳይሆን በሌሎችም ብሔራት ሁሉ ትኩረት ሊሰጣቸው እንደሚገባ ጽፏል። ስለዚህ ይህ የተጻፈው ለእርስዎ እና ለእኔ እንድናስብበት ነው። ፍፁም በረከቶች እና እርግማኖች እዚ ናቸው። ዋና ዋና ነጥቦቹን ከዚህ በታች አጠቃልላለሁ።
የሙሴ በረከቶች
ሙሴ የጀመረው እስራኤላውያን ሕጉን ቢታዘዙ የሚያገኟቸውን በረከቶች በመግለጽ ነው። ሕጉ ቀደም ባሉት መጻሕፍት ውስጥ ተሰጥቷል እና አሥርቱን ትእዛዛት ያካትታል. በረከቶቹ ከእግዚአብሔር የመጡ ነበሩ እና ሁሉም ህዝቦች የእርሱን በረከቶች እስኪያውቁ ድረስ ታላቅ ይሆናሉ። የእነዚህ በረከቶች ውጤት የሚከተለው ይሆናል-
፲ የምድር አሕዛብም ሁሉ የእግዚአብሔር ስም በአንተ ላይ እንደ ተጠራ አይተው ይፈሩሃል።
ኦሪት ዘዳግም ፳፰: ፲
… እና እርግማኖቹ
ነገር ግን፣ እስራኤላውያን ትእዛዙን ካልታዘዙ በረከቱን የሚያንፀባርቁ እርግማኖች ይቀበላሉ። እነዚህ እርግማኖች በዙሪያው ባሉ ብሔራት ዘንድ ይታያሉ፡-
፴፯ እግዚአብሔርም በሚያገባህ በአሕዛብ መካከል ሁሉ ድንጋጤ ምሳሌም ተረትም ትሆናለህ።
ኦሪት ዘዳግም ፳፰: ፴፯
እርግማኑም በታሪክ ይዘልቃል።
፵፮ በአንተም በልጅ ልጅህም ላይ ለዘላለም ለምልክትና ለድንቅ ይሆናሉ።
ኦሪት ዘዳግም ፳፰:፵፮
እግዚአብሔር ግን ከሁሉ የከፋው የእርግማኑ ክፍል ከሌሎች ብሔራት እንደሚመጣ አስጠንቅቋል።
፵፱ እግዚአብሔር ንስር እንደሚበር ፈጣን ሕዝብ ከሩቅ ከምድር ዳር ያመጣብሃል። አንደበቱን የማትረዳው ሕዝብ;፤
፶ እግዚአብሔር ቋንቋቸውን የማታውቀውን፥ ፊታቸው የደነደነውን፥ ሽማግሌውንም የማያፍሩትን፥ ሕፃኑንም የማይምሩትን ሕዝብ ንስር እንደሚበርር ከሩቅ አገር ከምድር ዳር ያመጣብሃል።
፶፩ እስክትጠፋ ድረስ የከብትህን ፍሬ የምድርህንም ፍሬ ይበላሉ፤ እስኪያጠፉህም ድረስ እህልን የወይንም ጠጅ ዘይትንም የላምህንና የበግህን ርቢ አይተዉልህም።
፶፪ በአገርህ ሁሉ ያሉ፥ ትታመንባቸው የነበሩ፥ የረዘሙ የጸኑም ቅጥሮች እስኪፈርሱ ድረስ፥ በከተሞችህ ደጆች ሁሉ ከብበው ያስጭንቁሃል፤ አምላክህም እግዚአብሔር በሰጠህ ምድር ሁሉ በደጆች ሁሉ ከብበው ያስጨንቁሃል።
ኦሪት ዘዳግም ፳፰ : ፵፱ – ፶፪
ከመጥፎ ወደ ባሰ ይሄድ ነበር።
፷፫ … ትወርሱአትም ዘንድ ከምትገቡባት ምድር ትነቀላላችሁ።
፷፬ እግዚአብሔርም ከምድር ዳር እስከ ዳርቻዋ ድረስ ወዳሉ አሕዛብ ሁሉ ይበትንሃል. …
፷፭ በእነዚያም አሕዛብ መካከል ዕረፍት አታገኝም፥ ለእግርህም ጫማ ማረፊያ አይሆንም፤ በዚያም እግዚአብሔር ተንቀጥቃጭ ልብ፥ ፈዛዛ ዓይን፥ ደካማም ነፍስ ያመጣብሃል።
ኦሪት ዘዳግም ፳፰ : ፷፫ – ፷፭
እነዚህ በረከቶች እና እርግማኖች በእግዚአብሔር እና በእስራኤላውያን መካከል ባለው ቃል ኪዳን (ስምምነት) የተመሰረቱ ናቸው፡-
፲፫ ይኸውም ዛሬ ለእርሱ ሕዝብ አድርጎ ያስነሣህ ዘንድ፥ እርሱም ለአንተ እንደ ተናገረ ለአባቶችህም ለአብርሃምና ለይስሐቅ ለያዕቆብም እንደ ማለ አምላክ ይሆንልህ ዘንድ፥ አምላክህ እግዚአብሔር ከአንተ ጋር ዛሬ በሚያደርገው ቃል ኪዳን ትገባ ዘንድና የአምላክህን የእግዚአብሔርን መሐላ ትሰማ ዘንድ ነው።
፲፬ እኔም ይህን ቃል ኪዳንና ይህን መሐላ የማደርገው ከእናንተ ጋር ብቻ አይደለም፤
፲፭ ነገር ግን ዛሬ በአምላካችን በእግዚአብሔር ፊት ከእኛ ጋር በዚህ ከሚቆም ሰው ጋር፥ ዛሬም ከእኛ ጋር በዚህ ከሌለ ሰው ጋር ነው እንጂ፤
ኦሪት ዘዳግም ፳፱ : ፲፭ – ፲፮
በሌላ አነጋገር ይህ ቃል ኪዳን በልጆች ወይም በመጪው ትውልድ ላይ የሚጸና ይሆናል። በእርግጥ ይህ ቃል ኪዳን በወደፊት ትውልዶች ላይ ተመርቷል – በእስራኤላውያንም ሆነ በባዕዳን።
፳፪ ከዚያም በኋላ የሚነሣ ትውልድ ከእናንተም በኋላ የሚሆኑ ልጆቻችሁ ከሩቅ አገርም የሚመጣ እንግዳ፥ የዚህን አገር መቅሠፍት፥ እግዚአብሔርም በእርስዋ ያደረገውን ሥቃይዋን፥
፳፫ ምድርም በሁለንተናዋ ዲንና ጨው መቃጠልም እንደ ሆነባት፥ እንዳትዘራም እንዳታበቅልም፥ ማናቸውም ሣርና ልምላሜም እንዳይወጣባት፥ እግዚአብሔር በቍጣውና በመዓቱ እንደ ገለባበጣቸው እንደ ሰዶምና ገሞራ እንደ አዳማና እንደ ሲባዮ እንደ ሆነች ባዩ ጊዜ፥
መልሱም ይሆናል፡-
፳፭ ሰዎችም እንዲህ ይላሉ። የአባቶቻቸው አምላክ እግዚአብሔር ከግብፅ ምድር ባወጣቸው ጊዜ ከእነርሱ ጋር ያደረገውን ቃል ኪዳን ስለተዉ፥
፳፯ ስለዚህ በዚህ መጽሐፍ የተጻፈውን መርገም ሁሉ ያወርድባት ዘንድ የእግዚአብሔር ቍጣ በዚህች ምድር ነደደ፤
ኦሪት ዘዳግም ፳፱:፳፪-፳፫, ፳፭, ፳፯
በረከቶቹ እና እርግማኑ ተፈጽመዋል?
ስለነሱ ምንም ገለልተኛ ነገር የለም. በረከቶቹ አስደሳች ነበሩ፣ እርግማኑ ግን በጣም ከባድ ነበር። ይሁን እንጂ ልንጠይቀው የምንችለው በጣም አስፈላጊው ጥያቄ ‘ተከሰቱ?’ መልሱን ለማግኘት አስቸጋሪ አይደለም. አብዛኛው የብሉይ ኪዳን የእስራኤላውያን ታሪክ መዝገብ ነው እና ከዚያ በታሪካቸው የሚሆነውን ማየት እንችላለን። በተጨማሪም ከብሉይ ኪዳን ውጭ ያሉ የአይሁድ ታሪክ ጸሐፊዎች እንደ ጆሴፈስ ፣ የግሬኮ-ሮማውያን ታሪክ ጸሐፊዎች እንደ ታሲተስ እና ብዙ የአርኪኦሎጂ ሀውልቶችን አግኝተናል። እነዚህ ሁሉ ምንጮች ተስማምተው ስለ እስራኤላውያን ወይም የአይሁድ ታሪክ አንድ ወጥ የሆነ ሥዕል ይሳሉ። የጊዜ መስመርን በመገንባት የተሰጠው የዚህ ታሪክ ማጠቃለያ እዚህ ተሰጥቷል ። አንብበው የሙሴ እርግማን እንደ ተፈጸመ ለራስህ ገምግም።
የሙሴ በረከቶች እና እርግማኖች መደምደሚያ
ነገር ግን ይህ የሙሴ የስንብት ንግግር በእርግማን ብቻ አላበቃም። ቀጠለ። ሙሴ የመጨረሻ ንግግሩን የሰጠው በዚህ መንገድ ነው።
እንዲህም ይሆናል፤ እኔ በፊትህ ያኖርሁት ይህ ነገር ሁሉ፥ በረከቱና መርገሙ፥ በወረደብህ ጊዜ፥ አምላክህም እግዚአብሔር በሚበትንህ በአሕዛብ ሁሉ መካከል ሆነህ በልብህ ባሰብኸው ጊዜ፥
፪ ወደ አምላክህም ወደ እግዚአብሔር ተመልሰህ እኔ ዛሬ እንደማዝዝህ ሁሉ አንተና ልጆችህ በፍጹም ልብና በፍጹም ነፍስ ለቃሉ በታዘዝህ ጊዜ፥
፫ አምላክህ እግዚአብሔር ምርኮህን ይመልሳል ይራራልህማል፤ አምላክህም እግዚአብሔር አንተን ከበተነበት ከአሕዛብ ሁሉ መካከል መልሶ ይሰበስብሃል።
፬ ሰዎችህም እስከ ሰማይ ዳርቻ ድረስ ፈልሰው እንደ ሆነ አምላክህ እግዚአብሔር ከዚያ ይሰበስብሃል፥ ከዚያም ያመጣሃል።
፭አባቶችህም ወደ ወረሱአት ምድር አምላክህ እግዚአብሔር ያጋባሃል፥ ትወርሳትማለህ፤ መልካምም ያደርግልሃል፥ ከአባቶችህም ይልቅ ያበዛሃል።
ኦሪት ዘዳግም ፴: ፩ – ፭
ከሙሴ በኋላ፣ በብሉይ ኪዳን ውስጥ ያሉ ተከታታይ ጸሐፍት በመጀመሪያ የተናገረውን በዚህ ተስፋ ቀጠሉ – ከእርግማኑ በኋላ ተሃድሶ እንደሚኖር። ሕዝቅኤል የሞቱትን ዞምቢዎች ወደ ሕይወት በመምጣት ስለ እኛ ግልጽ የሆነ ሥዕል ይሥላል። እነዚህ በኋላ ላይ ያሉ ጸሐፊዎች ደፋር፣ አስጨናቂ እና ዝርዝር ትንበያ ሰጥተዋል። አንድ ላይ ሆነው ዛሬ እየተፈጸሙ ያሉ አስደናቂ ትንበያዎችን ያደርጋሉ።